Zorgtoeslag dekt in 2024 premie basisverzekering niet meer volledig

De dagen na Prinsjesdag is het tijd om de balans op te maken. Welke groepen profiteren van de gepresenteerde plannen en welke juist niet? De kostentoename door de stijgende zorgpremie en de gedaalde zorgtoeslag leidt ertoe dat de goedkoopste natura basisverzekering in 2024 niet meer volledig kan worden bekostigd met de zorgtoeslag. Dit jaar is het voor groepen met een lager inkomen nog mogelijk om met de goedkoopste zorgpolis van 125 euro per maand, maandelijks 29 euro van de zorgtoeslag over te houden. Bijvoorbeeld voor een tandarts of fysiotherapeut. In 2024 zal voor de goedkoopste naturapolis al snel 10 euro per maand zelf moeten worden betaald. Dit blijkt uit een analyse van Poliswijzer.nl.

Stijgende premie en dalende zorgtoeslag werken onwenselijke zorgmijding in de hand

In 2023 wordt de gestegen premie nog gecompenseerd door een eenmalig hogere zorgtoeslag. De zorgtoeslag is met 154 euro per maand ruimschoots voldoende om de kosten van de goedkoopste zorgverzekering van 125 euro per maand te dekken. Met de daling van de zorgtoeslag in 2024 naar 127 euro per maand en de sterke stijging in premies van ongeveer 12 euro per maand zal de zorgtoeslag volgend jaar niet meer kostendekkend zijn voor de lagere inkomens. Deze groep zal er waarschijnlijk met zo’n 40 euro per maand (480 euro op jaarbasis) op achteruit gaan. Vooral ouderen met een laag inkomen en een eigen huis worden hiermee geraakt. Zij kunnen namelijk geen gebruikmaken van koopkrachtcompensatie in de vorm van een hogere huurtoeslag en een hoger kindgebonden budget.

Uit recent onderzoek van Nivel[1] blijkt dat één op de tien Nederlanders bespaart op zorg of noodzakelijke zorg uitstelt. Deze mensen bezoeken de tandarts, fysiotherapeut of huisarts steeds minder. Daarnaast geeft één op de twintig mensen aan dat ze moeite hebben met het betalen van de zorgverzekeringspremie. Het sterk stijgen van de premies en de forse daling in zorgtoeslag zal verzekerden nog sneller aanzetten om te besparen op de zorg of zelfs verder in financiële problemen brengen.

Jorn Alders, zorgexpert van Poliswijzer.nl: “Dit is een zorgelijke ontwikkeling. Vooral bij zorg die aanvullend moet worden verzekerd zoals tandarts en fysiotherapie is de kans groot dat verzekerden dit achterwege laten, terwijl ze die zorg eigenlijk niet kunnen missen. In 2023 kunnen deze aanvullende verzekeringen nog (gedeeltelijk) uit de zorgtoeslag worden betaald. In 2024 moet deze groep die zorgkosten zelf dragen en is het dus de vraag of ze dat kunnen of dat zij juist nog meer zorg mijden.”

Impact van premiedemping door inzet van reserves zorgverzekeraars beperkt

De zorgpremie voor 2024 die op Prinsjesdag bekendgemaakt werd is een verwachting. Uiteindelijk bepalen zorgverzekeraars de premie voor de basisverzekering zelf. Om de premiestijging iets te dempen én om uiteindelijk een concurrerende premie te bieden, kunnen zorgverzekeraars hun reserves inzetten. Het inzetten van deze reserves kan slechts in beperkte mate omdat zorgverzekeraars voldoende reserves moeten houden om tegenvallers op te vangen.

Daarnaast is premiedemping zo kostbaar dat het effect relatief beperkt is voor de premiebetaler. In 2021 hebben zorgverzekeraars door de inzet van 540 miljoen euro vanuit de reserves de jaarpremie met gemiddeld 39 euro kunnen verlagen. In 2022 is meer dan één miljard euro ingezet om de premie met gemiddeld 72 euro per verzekerde te verlagen. Hierdoor daalde de gezamenlijke solvabiliteit van 148% in 2021 naar 142% in 2022.[2]

Jorn Alders van Poliswijzer.nl: “De solvabiliteit is per zorgverzekeraar anders. Een zorgverzekeraar met een goede solvabiliteit kan meer premiedemping toepassen dan een zorgverzekeraar met minder eigen vermogen. Dit gegeven en de sterke premiestijging voor het tweede jaar op rij kan ertoe leiden dat de premieverschillen tussen zorgverzekeraars in 2024 nóg groter zullen worden. Samen met de forse daling van de zorgtoeslag is het daarom raadzaam om je nieuwe zorgverzekering in november en december goed te vergelijken.”