Zorg goedkoper door marktwerking

Sinds de invoering van de marktwerking in 2006 is de concurrentie toegenomen en hebben zorgverzekeraars veel geld bespaard. Dat blijkt uit onderzoek van De Nederlandsche Bank. Helaas zien we dat niet terug in de premies die sommige verzekeraars vragen. 

Voordat we toelichten hoe het zit, nemen we je mee naar hoe de zorgverzekering in het verleden geregeld was. Wat is het verschil tussen de oude en de nieuwe zorgverzekering?

Zorgverzekering - Hoe was het tot 2006?

Tot 2006 had je twee soorten verzekeringen: de verplichte ziekenfondsverzekering en de particuliere zorgverzekering voor grootverdieners en ondernemers. De ziekenfondsverzekering werd gesubsidieerd en de particulier verzekerden betaalden veel meer voor de zorgverzekering. Ook toen al werd de zorg steeds duurder. Er moest iets gebeuren om de zorg betaalbaar te houden. De toenmalige Minister van Volksgezondheid, Hans Hoogervorst, was de drijvende kracht achter de basisverzekering. 

Zorgverzekering - Hoe is het nu?

In 2006 trad de Zorgverzekeringswet (Zvw) in werking; een wet die iedere Nederlander van een breed basispakket aan zorg verzekert en die de uitvoering overlaat aan elkaar beconcurrerende zorgverzekeraars en zorgaanbieders. Iedereen heeft nu dezelfde basisverzekering die bij alle verzekeraars dezelfde dekking biedt. De verzekeraars stellen zelf de hoogte van de premie vast. Hier zie je dat concurrentie zijn werk doet. Er bestaan namelijk grote premieverschillen. De goedkoopste zorgverzekering in 2020 is € 101,95 per maand en de duurste € 142,95 voor exact dezelfde dekking. 

Verzekeraars besparen 800 miljoen euro per jaar

De kosten van ziektekostenverzekeraars zijn — vooral bij de basisverzekering — sinds 2006 veel lager dan daarvoor. 'De marktwerking heeft in dit opzicht dus goed uitgepakt', zo luidt een van de conclusies. Een besparing van € 800 miljoen per jaar in de zorgverzekering is volgens De Nederlandsche Bank toe te schrijven aan het feit dat verzekeraars nu onderling concurreren. Ook maken de verzekeraars -naar eigen zeggen- steeds minder winst. De reserves, opgebouwd met door verzekerden betaalde premies, zijn in de afgelopen jaren deels gebruikt om de premies laag te houden. 

Toch betalen we steeds meer voor de zorgverzekering

Het klinkt mooi dat verzekeraars € 800 miljoen per jaar besparen, maar wij betalen nog steeds een torenhoge premie. De gemiddelde premie voor de basisverzekering was in 2006 nog € 1027 per jaar. In 2020 bedraagt de gemiddelde jaarpremie € 1438. Van de € 800 miljoen aan besparing zien we dus weinig terug. Maar het is complexer dan dat. De zorg wordt namelijk steeds duurder. Zonder de besparingen was de premie voor de zorgverzekering dus nog hoger. Ook als we de ziekenfondsverzekering hadden gehouden, was deze nu veel duurder dan in het verleden.

Kritiek op marktwerking

Tegenstanders van de huidige zorgverzekering zeggen dat marktwerking in de zorg niet mogelijk is. Zij stellen een nationaal zorgfonds voor waarbij je géén keuzevrijheid hebt in zorgverzekeraars en waarbij ze de zorgverzekeraars en het eigen risico willen afschaffen. Het zorgfonds, onder aansturing van de overheid, moet de rol van zorgverzekeraars overnemen en moet zorgen voor de zorginkoop. Volgens tegenstanders gaat dat plan heel veel geld kosten om in te voeren.

Hoe ziet de markt er nu uit?

Anno 2020 zijn er 11 zorgverzekeringsconcerns actief in Nederland. De 4 grootste verzekeraars, Achmea, VGZ, CZ en Menzis hebben samen bijna 86% van de totale markt in handen. Dit marktaandeel wordt echter wel steeds kleiner. Kleine verzekeraars worden steeds populairder. De onderzoekers noemen de markt nu in evenwicht en zouden zeker niet pleiten voor verdere fusies.

Bron: FD